در دهههای اخیر، صنعتهای مختلف با توجه به رشد و توسعه خود، نیازمند راهکارهای نوین و کارآمد برای انتقال و جابجایی مواد در فرآیندهای تولید و توزیع خود شدهاند. اسپلایس تسمه نقاله به عنوان یکی از روشهای اصلی و حیاتی برای بهینهسازی عملکرد تسمههای نقاله و افزایش کارایی سیستمهای حمل و نقل مواد معرفی شده است.
این فناوری ارتقاء ایمنی، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری را در صنایع مختلفی از جمله معدن، کشاورزی، تولیدات غذایی، صنایع شیمیایی و فولادفرآوری فراهم میسازد. در این مقاله، به مروری بر اصول اسپلایس تسمه نقاله (آپارات نوار نقاله)، روشهای انجام و اهمیت آن در بهبود عملکرد سیستمهای حمل و نقل مواد پرداخته خواهد شد.
اسپلایس گرم تسمه نقاله
یکی از روشهای رایج برای اتصال دو سر تسمه نقاله به یکدیگر، استفاده از ولکانایز گرم است که با استفاده از دستگاه آپارات گرم صورت میگیرد. این روش با استفاده از فشار و حرارت، محل اتصال را فشرده میکند. برای انجام این فرآیند، ابتدا تسمه نقاله باید جدا شود و هر دو انتهای آن باید طبق توصیههای خاص آماده شوند. این آمادهسازی مناسب بسیار حیاتی است زیرا تأثیر مستقیمی بر استحکام نهایی اسپلایس دارد.
برای جلوگیری از مشکلاتی مانند بریدگی، حبابزدگی و تخلخل در اتصالات ولکانایز، لازم است که مواد شیمیایی، روغن یا چربی، رطوبت بیش از حد و تغییرات دمایی نامتعارف را کنترل کنیم. همچنین، انجام این فرآیند در محیطهای دسترسی دشوار یا در شرایط نامساعد ممکن است منجر به تعطیلی خطوط انتقال شود.
مزایا و معایب اسپلایس گرم تسمه نقاله
معایب:
- توقف خط تولید: انجام اسپلایس گرم نسبت به روشهای دیگر، زمان بیشتری را برای توقف خط ایجاد میکند. این ممکن است به تعطیلی طولانیتر و کاهش بهرهوری تولید منجر شود.
- گرانقیمت بودن: اسپلایس گرم تسمه نقاله به دلیل استفاده از تجهیزات خاص و مواد گران، یکی از گرانقیمتترین نوع اسپلایسها محسوب میشود.
مزایا:
- سروصدای کم: اسپلایس گرم تسمه نقاله باعث کاهش سروصدای تسمه نقاله و سیستم کلی حمل و نقل مواد میشود که میتواند به بهبود شرایط کاری و ایمنی کارکنان منجر شود.
- استحکام و ماندگاری: اسپلایس گرم تسمه نقاله باعث ایجاد اتصال محکم و مستحکمی در نقطه اسپلایس میشود که باعث افزایش استحکام و ماندگاری تسمه نقاله میشود.
- نیاز به تعمیر و نگهداری کم: این نوع اسپلایس کمتر نیاز به تعمیرات و نگهداری دارد زیرا اتصال محکمی ایجاد میشود که به طول عمر تسمه نقاله کمک میکند.
- سایش کمتر رولیکها: استفاده از اسپلایس گرم به کاهش سایش رولیکها و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری مربوط به آنها منجر میشود.
اسپلایس سرد تسمه نقاله
در یکی از روشهای اتصال نوار نقاله، به نام آپارات سرد، از فشار استفاده نمیشود. به جای آن، از یک عامل اتصال مانند چسب استفاده میشود که باعث ایجاد یک واکنش شیمیایی برای اتصال دو سر تسمهنقاله به هم میشود. این روش معمولاً برای تسمهنقالههای منجیدی استفاده میشود و نسبت به آپارات گرم، به تجهیزات کمتری نیاز دارد و سریعتر و ارزانتر است.
اما استحکام مناسبی در محل اتصال ایجاد نمیکند و بنابراین دارای عمر کمتری نسبت به آپارات گرم است، از این رو برای صنایع سنگین مناسب نیست. یکی از مشکلات رایج این روش، شکاف بین لایههای لاستیکی است که احتمالاً ناشی از فرسودگی چسب و پرکننده استفاده شده برای اتصال به نوارهای لاستیکی است. این شکافها علاوه بر کاهش استحکام، اجازه نفوذ آب و ذرات دیگر را به داخل تسمهنقاله میدهند که منجر به خرابی آن میشوند.
مزایا و معایب اسپلایس سرد تسمه نقاله
معایب:
- استحکام پایین: اسپلایس سرد تسمه نقاله معمولاً به دلیل نیاز به چسب و عدم استفاده از فشار و حرارت، استحکام کمتری نسبت به اسپلایسهای گرم یا مکانیکی دارد.
- زمان طولانیتر پروسه و توقف بیشتر: انجام اسپلایس سرد نسبت به اتصال مکانیکی یا گرم ممکن است زمان بیشتری را برای پروسه اتصال نیاز داشته باشد و این میتواند منجر به توقف بیشتر خط تولید شود.
- مضر برای محیط زیست و سلامت کارگران: استفاده از مواد چسبنده در اسپلایس سرد ممکن است منجر به ایجاد آلایندههای محیطی شود که میتواند برای محیط زیست و سلامت کارگران ضررآور باشد.
مزایا:
- ارزانترین روش: اسپلایس سرد تسمه نقاله به دلیل استفاده از مواد ارزانتر و عدم نیاز به تجهیزات گرمایی، از نظر هزینه ارزانترین گزینه است.
- سریعتر نسبت به آپارات گرم: انجام اسپلایس سرد معمولاً به سرعت بیشتری نسبت به اسپلایسهای گرم صورت میگیرد که این میتواند به کاهش زمان توقف خط تولید کمک کند.
- سر و صدای کم: استفاده از اسپلایس سرد ممکن است منجر به کاهش سر و صدای تسمه نقاله شود که میتواند به بهبود شرایط کاری منجر شود.
اتصال مکانیکی تسمه نقاله
امروزه انواع مختلفی از بستها برای اتصال مکانیکی تسمهها وجود دارند، که اکثراً از اتصال دو سر نوار با استفاده از ورق یا پین و لولا بهره میبرند. پیشرفتهای اخیر در این حوزه، با استفاده از ورقهای نازکتر، بهبود طراحی و استفاده از مواد با کیفیتتر، این اتصالات را نسبت به روشهای قدیمی مانند ولکانیزه کردن نوار بهبود داده است.
اتصالات لولایی عبارتند از نوارهای فولادی که به وسیله لولاهای فلزی به هم متصل شده و سپس با استفاده از بستهایی نظیر پیچ یا پرچ به هم وصل میشوند. این نوع اتصال امکان جداکردن نوار را فراهم میکند و از آن بهرهمندیهایی نظیر سهولت در تعمیرات و تغییرات طولی نوار را به همراه دارد.
بستهای ورقی نیز برای اتصال مکانیکی تسمهها بهکار میروند، اما برخلاف بستهای لولایی که برای نوارهای نسبتاً باریک مناسب هستند، بستهای ورقی برای نوارهای ضخیمتر و با قطر بالاتر بهترین گزینه هستند. این بستها بیشتر در کارخانجات فولاد و معادن استفاده میشوند و اتصال دائمی را فراهم میکنند.
مزایا و معایب اتصال مکانیکی تسمه نقاله
اتصال مکانیکی تسمه نقاله، همچون هر روش دیگری، مزایا و معایب خود را دارد. این لیست از مزایا و معایب زیر مربوط به این نوع اتصال است:
معایب:
- استحکام پایین: اتصال مکانیکی ممکن است استحکام کمتری نسبت به روشهای دیگری مانند آپارات گرم داشته باشد.
- سر و صدا: برخی اتصالات مکانیکی ممکن است باعث تولید صداهایی در هنگام عملکرد شوند.
- عمر کمتر نسبت به آپارات گرم: اتصالات مکانیکی معمولاً ممکن است عمر کمتری نسبت به آپارات گرم داشته باشند.
مزایا:
- سریع: اتصالات مکانیکی عموماً نسبت به روشهای دیگر سریعتر هستند.
2. قیمت مقرون به صرفه: معمولاً هزینهی اتصالات مکانیکی کمتر از روشهای دیگری مانند آپارات گرم است.
3. مناسب صنایع سبک و متوسط: این نوع اتصالات به دلیل قیمت مقرون به صرفه و عملکرد سریع، مناسب برای صنایع سبک و متوسط میباشند.
4. قابل استفاده در شرایط مختلف: اتصالات مکانیکی معمولاً قابلیت استفاده در شرایط محیطی مختلف را دارند.
در نتیجه، فرآیند اسپلایس تسمه نقاله، با ایجاد اتصال محکم و پایدار بین دو سر تسمه، به بهرهوری و کارایی خطوط تولید کمک بسیاری میکند. اما باید توجه داشت که انجام این فرآیند نیازمند تجربه و دقت است و همچنین انتخاب متداولترین روش یا استفاده از تجهیزات مناسب میتواند به بهبود عملکرد و طول عمر تسمه نقالهها کمک کند. از طرف دیگر، با توجه به چالشهای موجود مانند هزینههای بالا و نیاز به تخصص، ممکن است به دنبال راهکارهایی برای بهینهسازی این فرآیند باشیم. به طور کلی، با استفاده صحیح از اسپلایس تسمه نقاله، میتوان تولیدات را بهبود داده و بهرهوری صنعتی را افزایش داد.